Αγία Φωτεινή Σμύρνης και Νέας Σμύρνης

Αγία Φωτεινή Σμύρνης και Νέας Σμύρνης

Αναμφίβολα, η συντριπτική πλειονότητα των Νεοσμυρνιωτών, χριστιανών ή όχι, γνωρίζει την ανυπολόγιστη ιστορική αξία του ναού Αγίας Φωτεινής που έδρα του έχει την πόλη μας, όπως και ότι αποτελεί αντίγραφο του πρότυπου ναού Αγίας Φωτεινής που, προτού πυρποληθεί, έδρα του είχε τη Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Προσωπικά θεωρώ πως, ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές αντιλήψεις κάθε πολίτη, από αρχιτεκτονική και αισθητική πλευρά, ο συγκεκριμένος ναός κερδίζει, δικαίως, το θαυμασμό όλων. Γνωρίζουμε, όμως, τις λεπτομέρειες σχετικά με τη δημιουργία και την ίδρυση των δύο ναών, Σμύρνης και Νέας Σμύρνης; Μετά από σχετική αναζήτηση, παραθέτω τις, κατ’εμέ, πιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

untitled image

Ο Ιερός Μητροπολιτικός ναός Αγίας Φωτεινής Νέας Σμύρνης, χτίστηκε από μικρασιάτες, που θέλησαν να διατηρήσουν ζωντανή την παράδοση και την πίστη τους, κουβαλώντας την πατρίδα και στο νέο τόπο τους… Αρχικά, είχε κατασκευαστεί μια ξύλινη προσομοίωση (με τη μορφή παράγκας) του ναού Αγίας Φωτεινής που γνωρίζουμε σήμερα, για την τέλεση θρησκευτικών μυστηρίων, ενώ έπειτα, την ανέγερσή του επιμελήθηκε ο αρχιτέκτονας Διμέρης. Όταν ο ναός ήταν ακόμη ημιτελής, έγιναν τα εγκαίνια του, στις 27 Οκτωβρίου του 1940, από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και ολόκληρης της Ελλάδας, Χρύσανθο. Εκτός από την εξωτερική εικόνα του ναού και το κωδωνοστάσιό του που αποτελούν αντίγραφα της Αγίας Φωτεινής Σμύρνης, το ίδιο συμβαίνει και με την εσωτερική αρχιτεκτονική του. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο με το Δεσποτικό θρόνο και τον Ιερό άμβωνα του ναού Αγίου Ιωάννου του «Επάνω Μαχαλά» της Σμύρνης είναι πανομοιότυπα των κατασκευών του ναού Αγίας Φωτεινής Σμύρνης. Το 1938, ο πατήρ Γροπέτης βρήκε τα ιερά κειμήλια της εκκλησίας της Αγίας Φωτεινής Σμύρνης, στη θέση τους, σωσμένα ως εκ θαύματος απ’ το λαθρεμπόριο έργων τέχνης της Ορθοδοξίας που κατά κόρον λάμβανε χώρα. Μετά από σχετική άδεια απ’ τις τουρκικές αρχές, κατόρθωσε να τα στείλει, μέσω Μυτιλήνης, στην Αθήνα. Εν τέλει αποφασίστηκε να μη δοθούν ούτε σε κάποιο αντίστοιχο χριστιανικό μουσείο, ούτε στο κράτος, αλλά στην Αγία Φωτεινή Νέας Σμύρνης, ως ιστορική συνέχεια της Μητρόπολης της Σμύρνης… Παρόλο που έφτασαν στην Ελλάδα το 1944, λέγεται πως η πρώτη απόπειρα τοποθέτησής τους ήταν ανεπιτυχής, ενώ η δεύτερη, που πραγματοποιήθηκε λίγο αργότερα και κόστισε 10.000 δολάρια που συγκεντρώθηκαν από έρανο, στέφθηκε με επιτυχία. Τα προαναφερθέντα έργα, αποτελούν δημιουργήματα αγνώστου τεχνίτη του 19ου αιώνα, που συνδύασε το δυτικό μπαρόκ και την ελληνική παράδοση, αναπαριστώντας, όπως έχει ειπωθεί «την κίνηση και τη χαρά της Δημιουργίας», μέσα από εικόνες της Αγίας Γραφής κι όχι μόνο. Το κωδωνοστάσιο 33 μέτρων που χτίστηκε το 1996 στη Νέα Σμύρνη, αναπαριστά ουσιαστικά το γνωστό καμπαναριό της Σμύρνης, ύψους 30 μέτρων, που αποτελούσε μνημείο για την όμορφη πόλη, περηφάνεια για τους χριστιανούς Έλληνες, εφόσον χτίστηκε μετά την επανάσταση ως ένδειξη υπεροχής, αλλά κι ένα είδος… φάρου για τα πλοία! Η πρότυπη εκκλησία της Αγίας Φωτεινής, αφιερωμένη στην Αγία Φωτεινή τη Σαμαρείτιδα, που χτίστηκε τον 17ο αιώνα και χρειάστηκε να αναστηλωθεί δύο φορές έως την οριστική, μόνιμη καταστροφή της, ήταν χαμηλή και το καμπαναριό, προφανώς φάνταζε – και ήταν – γιγαντιαίο δίπλα της! Όλες οι χριστιανικές εκκλησίες ήταν χαμηλά χτισμένες τότε, ώστε να…μην προκαλούν την οργή και το φανατισμό των Τούρκων. Όπως όμως αποδείχθηκε, τίποτα δεν έμελλε να διατηρήσει τη νηφαλιότητα των Τούρκων, κι έτσι το 1922, ανατίναξαν την εκκλησία, καταστρέφοντάς την ολοσχερώς.

 

 

 

 

untitled imageΜείζονος σημασίας είναι, κατά την άποψή μου, η γνώση της ιστορίας και η αναγνώριση της σημασίας εκκλησιών και κτιρίων που αποτελούν αριστουργήματα γεμάτα αγάπη, αγνή πίστη και μνήμες από την πατρίδα πολλών Μικρασιατών που κατοικούν στην πόλη μας. Εν όψει της εθνικής μας εορτής, λοιπόν, εύχομαι ν’ αποκτήσουμε ως έθνος την ομόνοια και την αδερφοσύνη που είχαν ως γνώμονα όσοι πρόγονοι μας ένωσαν – μαζί! – τα σπασμένα κομμάτια τους και διέπρεψαν, είτε φτιάχνοντας αριστουργηματικά κτίρια ή εκκλησίες, είτε παράγκες. Ίσως εκεί -στην ομοψυχία – να βρίσκεται η πολυπόθητη λύση, ίσως έτσι να επέλθει το επιθυμητό αποτέλεσμα…

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *