Ως παγκόσμια ημέρα αυτισμού έχει οριστεί η 2η Απριλίου, με σκοπό την εξύμνηση των ατόμων που αντιμετωπίζουν τη διαταραχή αυτή, τη γνωστοποίηση του ζητήματος, αλλά και την ευαισθητοποίηση του κόσμου σχετικά με το γεγονός πως κάθε μέλος της κοινωνίας οφείλει να μεριμνά για την ομαλή ένταξή των αυτιστικών ατόμων στο γενικό σύνολο. Η ημέρα αυτή έχει γίνει γνωστή τα τελευταία μόνο έτη, όπως και ο αυτισμός γενικότερα, αν και, ούτως ή άλλως, ακόμη υφίστανται επιστημονικά κενά που αφορούν την ακριβή διάγνωσή του, το εύρος, την αιτιολογία εμφάνισής του, αλλά και τη θεραπεία του.
Ο αυτισμός αποτελεί μία σοβαρή, εφ’ όρου ζωής νευροψυχολογική διαταραχή, ενώ συνήθως εμφανίζεται από την αρχή της ζωής του ατόμου. Δεν εντάσσεται στις ψυχιατρικές νόσους, αλλά στην ομάδα των διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών. Ονομάζονται «διάχυτες», καθώς αφορούν ελλείμματα πολλών τομέων της ανάπτυξης, αν και οι δυσκολίες αφορούν κυρίως την κοινωνική συμπεριφορά κι επικοινωνία. Στη διαταραχή του αυτισμού εμπλέκονται διάφορες εγκεφαλικές δομές με τρόπο που δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί επαρκώς. Οι δύο άλλες διαταραχές του φάσματος του αυτισμού (ASD) είναι το σύνδρομο Άσπεργκερ, στο οποίο δεν παρατηρείται καθυστέρηση στη γνωστική ανάπτυξη και τη γλώσσα, και η εκτεταμένη διαταραχή της ανάπτυξης – μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (PDD-NOS), όπου διαγνώσκεται όταν δεν πληρούνται επαρκώς τα κριτήρια για τις άλλες δύο διαταραχές. Η διάγνωση των Διαταραχών Αυτιστικού Φάσματος πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας (αναπτυξιολόγοι, παιδοψυχίατροι) ή ιδανικά από διεπιστημονική ομάδα πολλών και διαφορετικών ειδικοτήτων και γίνεται κυρίως μέσω κλινικής παρατήρησης της συμπεριφοράς του παιδιού και της ψυχοκοινωνικής του ανάπτυξης. Υπάρχει μια ισχυρή γενετική βάση σχετικά με την εμφάνιση του αυτισμού, η οποία όμως είναι πολύπλοκη και, σε σημεία, ασαφής, λόγω έλλειψης επιπλέον επιστημονικών δεδομένων. Ένα παράδειγμα ασάφειας, είναι η αιτιολογία του ASD, που δεν είναι γνωστό ακόμη εάν προέρχεται από σπάνιες μεταλλάξεις -δηλαδή αλλαγές στο γενετικό υλικό, στο DNA- ή από σπάνιους συνδυασμούς των κοινών γενετικών παραλλαγών. Η αναλογία του αυτισμού είναι περίπου 1 ή 2 στα 1.000 άτομα, ενώ η αναλογία του ASD είναι 6 ανά 1.000 και η αναλογία αντρών-γυναικών είναι 4:1 (4 προς 1).
Η θεραπεία του αυτισμού είναι ακόμη, σε επίπεδα ερευνών. Σημαντικότερη και καθοριστική μορφή θεραπείας αποτελεί η πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση με ειδικά προγράμματα λογοθεραπείας, εργοθεραπείας, αισθητηριακής ολοκλήρωσης και ψυχοκοινωνικής εκπαίδευσης. Το θεατρικό και μουσικό παιχνίδι, φαίνεται επίσης να βοηθούν αισθητά. Έχει προταθεί και η χρήση ανταγωνιστών των ενδορφινών, δηλαδή ουσιών που «ανταγωνίζονται» τις ενδορφίνες για να καλύψουν εκείνες τη θέση στον εκάστοτε υποδοχέα, ώστε να μην επιτρέψουν στις ενδορφίνες να δράσουν και να ελαττωθεί το πλεόνασμα που φαίνεται να υπάρχει στα αυτιστικά άτομα. Η τακτική αυτή, έχει αποδώσει καρπούς, καθώς με την εφαρμογή της παρατηρήθηκε μείωση της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς που χαρακτηρίζει, ενίοτε, τα άτομα αυτά.
Θεωρώ πως πρέπει να αντιληφθούμε το τεράστιο μερίδιο ευθύνης που κάθε ένας από εμάς έχει, ώστε να νιώσει κάθε αυτιστικό αλλά και γενικότερα διαφορετικό άτομο, αποδεκτό κι αγαπητό, φυσιολογικό. Είναι στην ανθρώπινη φύση μας η ανάγκη για αποδοχή και κοινωνικοποίηση. Τα άτομα με αυτισμό δεν αποτελούν «μιάσματα», ούτε είναι επικίνδυνα. Απλώς είναι μοναδικά. Έχουν δικό τους τρόπο έκφρασης κι επικοινωνίας. Ας γνωρίσουμε τον αυτισμό κι ας βοηθήσουμε τα αυτιστικά άτομα να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους. Το ότι εμείς επικοινωνούμε διαφορετικά, δε σημαίνει πως δεν μπορούμε να προσαρμόσουμε τη συμπεριφορά μας στη δική τους, σεβόμενοι τη διαφορετικότητα και τις ανάγκες τους. Χρειάζονται την αγάπη, την αποδοχή και την αγκαλιά μας. Ίσως η πραγματική ίασή τους να επέλθει με το συνδυασμό θεραπείας κι αγάπης, ίσως αυτή να είναι η λύτρωσή τους.
